رشته مهندسی شهرسازی
متخصص شهرسازی فردی است که می تواند در زمینه طراحی شهری یا برنامه ریزی شهری فعالیت کرده و عامل توسعه شهری شود. خلاقیت را می توان از ویژگی های یک مهندس شهرساز در جهت طراحی های شهری و اجرایی دانست.
ساماندهی یک شهر نیاز به همکاری و همفکری اقتصاددانان، جامعه شناسان، معماران، مهندسین عمران، جغرافی دانان و کارشناسان رشته های متعدد دیگر دارد. در این میان متخصص شهرسازی به عنوان سیاستگذار و مدیر متخصص، نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد. دانش شهرسازی به بررسی کلیه تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فیزیکی یک شهر می پردازد و متخصص شهرسازی نیز کسی است که با مطالعه و بررسی روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی حاکم در شهر، برنامه ای بسامان و مطبوع برای یک شهر ارائه می دهد. برنامه ای که تصویرگر سیمای شهر در آینده است.
درباره رشته
رشته شهرسازی ارتباط نزدیک با برخی از رشته های مهندسی بخصوص رشته های معماری، عمران، مکانیک (تاسیسات) و همچنین علوم اجتماعی، روانشناسی، جامعه شناسی، اقتصاد و… دارد. در نتیجه وجود روحیه همکاری و کار گروهی برای مهندس شهرساز بسیار پراهمیت است. هم چنین به دلیل چند بعدی بودن مبانی نظری این رشته، نیاز به قدرت تحلیلی بالا در افراد مشغول در این حرفه دیده می شود. امکان تحصیل این رشته در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری فراهم است. دانشجوی این رشته باید با طراحی و مفاهیم هنری مثل روانشناسی رنگ ها آشنا باشد و در عین حال به مفاهیم تکنیکی و اصول فنی کار مثل نقشه برداری، رسم فنی، پرسپکتیو، هندسه فضایی، مدلسازی، ریاضی و مسائل انسانی و اجتماعی مثل مبانی جامعه شناسی علاقه مند باشد و بداند که در طی تحصیل باید کارهای تحقیقاتی و عملی بسیاری انجام دهد.
زمینه های مهارتی
شهرسازی در عین تخصصی بودن، دارای خصلت میان رشته‌ای است و با زمینه‌های گوناگون در سطوح روستائی، شهری و منطقه‌ای از یک سو و سطوح فنی و انسانی و محیطی از دیگر سو در ارتباط می‌باشد.
زمینه های شغلی
فارغ‌التحصیلان این رشتـه، می‌توانند در سازمان‌های شهرداری، وزارت مسکن و شهرسازی، شرکت عمران، سازمان‌های زیباسازی و مؤسسات وابسته و یا زیرمجموعه آن‌ها مشغول به کار شوند و عهده‌دار کارهای اجرائی نیز باشند. مهندس شهرسازی ممکن است نقشه‌های شهری را طراحی کند و یا عناصر و کاربری‌های گوناگون شهری را مکان‌یابی کند.
تهیه نقشه و طرح های شهری و منطقه ای، تایید نقشه هایی که برای ساخت و ساز ها به سازمان ها ارائه می شوند، برنامه ریزی و طراحی شهرک های گوناگون (مسکونی، صنعتی، تجاری)، ارائه مشاوره در امور شهری و منطقه ای به مدیران و مسئولان، ارائه طرح بر اساس مصالح ساختمانی موجود، خوی مردم و شرایط اقلیم، نظارت بر اجرای پروژه های ساختمانی و شهرسازی، انجام پروژه های محوطه سازی، تفکیک زمین، طراحی محله و…، برنامه ریزی و طراحی شهرهای جدید و مکان یابی عناصر و کاربری های گوناگون شهری از زمینه های کاری این رشته است.
محیط حرفه ای
کارشناسان شهرسازی با توجه به آموخته های خود می توانند در نهادهای مختلف شهرسازی مانند دفاتر شهرسازی و فنی شهرداری ها، دفاتر فنی وزارت کشور، ادارات کل مسکن و شهرسازی، دادگستری، دفاتر فنی جهاد کشاورزی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، دفاتر مهندسین مشاور شهرسازی و سایر نهادهای مربوط با اجرای طرح های شهری کشور به کار بپردازند.
مطلوبیت های حرفه ای
شهرسازی در عین تخصصی بودن، دارای خصلت میان رشته ای است و با زمینه های گوناگون در سطوح روستائی، شهری و منطقه ای از یک سو و سطوح فنی و انسانی و محیطی از دیگر سو در ارتباط است.
ضرورت این حرفه
کشور ما برای توسعه شهری و منطقه ای نیاز به ۵۰ هزار برنامه ریز شهری و منطقه ای دارد؛ یعنی اگر ما بخواهیم به قافله توسعه جهانی نزدیک شویم باید بحث برنامه ریزی را باور داشته و در این زمینه سرمایه گذاری کنیم.
دروس رشته
دروسی مانند ترکیب ها ،طراحی ها، دروس نظری معماری دروس خاصی هستند که عموماً به شیوه آتلیه ای یا کنفرانس های دانشجویی برگزار می شود.
دروس پایه:
درآمدی بر شهرشناسی، مبانی جامعه شناسی، درک و بیان محیط شهری، مبانی جغرافیا، مبانی اقتصاد، بوم شناسی طبیعی و انسانی، کاربرد ریاضیات در شهرسازی، کارگاه بیان تصویری، کاربرد هندسه در شهرسازی ، زبان تخصصی.
دروس اصلی:
کاربرد نقشه برداری، کاربرد رایانه در شهرسازی، تاریخ و فرهنگ شهرنشینی جهان، تاریخ و فرهنگ شهرنشینی ایران، آشنایی با مبانی معماری و ساختمان، مبانی مهندسی شبکه حمل و نقل، کارگاه مهندسی شبکه حمل و نقل، مبانی مهندسی تأسیسات شهری، کارگاه مهندسی تأسیسات شهری، طراحی و کاربرد نظام اطلاعات، آمار و روش های کمّی در شهرسازی، آشنایی با مصالح و ساخت، جغرافیای شهری، جامعه شناسی شهری، اقتصاد شهری، کارگاه مطالعات شهری، حقوق و قوانین شهری.
دروس تخصصی:
مبانی و روش های برنامه ریزی شهری، مبانی و روش های طراحی شهری، کارگاه برنامه ریزی شهری (کاربری زمین)، کارگاه طراحی شهری، مبانی و روش های برنامه ریزی مسکن، کارگاه برنامه ریزی مسکن، مدیریت و سازمان اجرایی شهری، کارگاه طرح های اجرایی، شناخت فضاهای شهری ایران، روش تحقیق در شهرسازی، کارگاه آماده سازی زمین، کارگاه برداشت کاربری، طرح نهایی.
