رشته مهندسی صنایع
مهندس صنایع کسی است که به طراحی، نصب و پیاده سازی سیستم های تولیدی و رفع نواقص و معایب سیستم ها که منجر به بهبود صنعت و بازدهی بیشتر کارخانه های صنعتی می شود، می پردازد. داشتن مهارت در علوم ریاضی، طبیعی و اجتماعی با ارائه قوانین و روش های مهندسی از ویژگی های مهندس صنایع است. در گذشته چهار گرایش در سطح کارشناسی برای این رشته وجود داشت که امروزه این گرایش ها در سطح کارشناسی ارشد ارائه میشوند. امکان تحصیل در رشته ی مهندسی صنایع تا مقطع دکترا در ایران وجود دارد. برای شروع کار بهتر است پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی، دوره های تخصصی و مدیریتی را نیز در موسسات علمی یا مراکز وابسته به موسسه استاندارد بگذرانید.
دانشجو و دانش آموختگان این رشته باید در کنار مطالعات دانشگاهی، مطالعات جانبی و به روز داشته باشند. برای پیشرفت هرچه بیشتر در این رشته باید به زبان انگلیسی مسلط شوند و قوه ابتکار و خلاقیت خود را تقویت کنند. در طول تحصیلات دانشگاهی، نحوه اشتغال زایی یا تولید واحد های خدماتی را می آموزند و این مبحث کمک می کند تا بیشتر و سریع تر پیشرفت کنند. مهندسان صنایع باید آمادگی کار در هر شرایط و هر موقعیت کاری را داشته باشند. فضای کاری آنها ممکن است یک دفتر مهندسی یا محیط کارخانه ها باشد. آنها مدام با سرپرستان و کارگران در تعامل هستند و قاعدتا با صنایع و کارخانههای مرتبط با آنها نیز سر و کار دارند.
درباره رشته
مهندسی صنایع، یکی از شاخههای رشته مهندسی است که هدف اصلی آن بهینهسازی فرآیندها، سیـستمها یا سازمانهای پیچیده از طریق توسعه، بهبود و پیادهسازی سیستمهای یکپارچه متشکل از نیروی انسانی، سرمایه، دانش، اطلاعات و تجهیزات میباشد. محوریت اصلی مهندسی صنایع، عملیات و فرایند تولید است. مهندسان صنایع از دانش و مهارتهای تخصصی و ترکیبی “علوم ریاضی” و “علوم اجتماعی” به همراه روشهای تحلیل و طراحی مهندسی برای تبیین، پیشبینی و ارزیابی نتایج به دست آمده از سیستمها و فرآیندها استفاده میکنند.
مبانی مهندسی صنایع در صنایع تولیدی برای بهینهسازی سیستمها، فرآیندها و عملیات وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به مدیریت زنجیره تامین، تولید ناب، شش سیگما، سیستمهای اطلاعاتی، قابلیت فرآیند و تعریف، اندازهگیری، تجزیه و تحلیل، بهبود و کنترل (DMAIC) اشاره کرد. کاربرد صحیح این روشها در سازمان منجر به ایجاد سیستمها، فرآیندها یا موقعیتهای جدید برای هماهنگی مـفید کار، مواد و ماشینها و همچنین بهبود کیفیت و بهرهوری سیستمها، فیزیکی یا اجتماعی خواهد شد. بسته به تخصصهای فرعی درگیر، مهندسی صنایع ممکن است با تحقیق در عملیات، مهندسی سیستمها، مهندسی ساخت، مهندسی تولید، مهندسی زنجیره تامین، علم مدیریت، مهندسی مدیریت، مهندسی مالی، شبیهسازی، ارگونومی (مهندسی فاکتورهای انسانی)، مهندسی ایمنی و یا مهندسی لجستیک همپوشانی داشته باشد.
زمینه های مهارتی
تحلیل هزینهها، تولید و عملیات، تحلیل دادهها، تحلیل و ریشهیابی علل، مهارتهای توسعه سازمانی، خلاقیت، تفکر ناب، طراحی بهینه محصول، تحلیل آماری، بهبود فرایند، شش سیگما، تفکر نقادانه، روابط عمومی، مدیریت پروژه، رهبری، برنامهریزی میان مدت و بلند مدت، تفکر سیستمی، لجستیک و مدیریت زنجیره تامین بخشی از مهمترین مهارتهای مورد نیاز مهندسین صنایع در سالهای پیش رو خواهند بود.
زمینه های کاری
- تحلیل و بررسی سیستم های موجود در بخش های صنعتی و خدماتی
- برطرف کردن معایب سیستم ها و در صورت سیستم جدید
- برنامه ریزی عملیات صنعتی
- تدوین برنامه های راهبردی شرکت (امکان سنجی واحد های تولید، بهینهسازی، کنترل پروژه های صنعتی و خدماتی)
- آموزش مسئولان بخش ها در واحد های صنعتی
- ارائه راهکار های نظام مند (سیستماتیک)
- لحاظ ایمنی و …
مطلوبیت های حرفه ای
به دلیل شباهتی که بین این رشته و رشته ی مدیریت وجود دارد و همین طور نزدیکی این رشته با سایر رشته های مهندسی، این شغل از آینده اقتصادی و اجتماعی خوبی برخوردار است. مهندسی صنایع وجهه ی اجتماعی خوبی دارد و به دلیل کاربری بودن آن در تمام بخش ها و واحد ها، همواره مورد نیاز است.
ضرورت این حرفه
گسترش فعالیت های صنعتی و خدماتی و نیاز به تصمیم گیری و برنامه ریزی در سطح این واحدها،به وجود کارشناسان خبره نیازمند است. کارشناسانی که با بهره گیری از روش های علمی به جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل دادهها،مدل بندی و حل مسئله بپردازند و باعث تحقق و ارتقای اهداف مدیران شوند.
ویژگی های یک مهندس صنایع
توان اجرایی و مدیریتی بالا
دقت و قدرت تحلیل بالا
خلاقیت، نوآوری و پشت کار بالا
داشتن روابط اجتماعی
هوش و کار کردن در شرایط دشوار
این موارد برخی از ویژگی هایی است که یک مهندس صنایع باید در محیط های صنعتی و قسمت های مختلف کارخانه ها از آن بهره ببرد.
اساتید رشته
دروس رشته
دروس پایه
دروسی مانند ریاضی، معادلاتدیفرانسیل، برنامهنویسی کامپیوتر، محاسبات عددی، فیزیک ، شیمی عمومی ، مبانی مهندسی برق ، اقتصاد مهندسی، نقشهکشی صنعتی ، استاتیک، مقاومت مصالح، علم مواد، اقتصاد عمومی ، اصول حسابداری و هزینهیابی، ارزیابی کار و زمان، طرحریزی واحدهای صنعتی، برنامهریزی و کنترل تولید، موجودیها ، کنترل پروژه، کنترل کیفیت آماری، تحقیق در عملیات ، روشهای تولید ، تئوری احتمالات و کاربردهای آن، آمار مهندسی، آزمایشگاه اندازهگیری دقیق، کارگاه ماشینابزار ، کارگاه عمومی جوش، کارگاه ریختهگری
دروس تخصصی
زبان تخصصی، برنامهریزی حمل و نقل، اصول شبیهسازی، تحلیل سیستمها، کاربرد کامپیوتر در مهندسی صنایع، پروژه پایانی، اصول مدیریت و تئوری سازمان، کارآموزی، سیستمهای اطلاعاتی و کنترل مدیریت.