متخصصینی که این امر بسیار فنی، فرهنگی و هنری را به عهده دارند باید علاوه بر اشراف و تسلط لازم بر ابعاد تخصصی و مفاهیم امروزی حرفه‌ی خود، نظری هوشیارانه و عالمانه به گذشته داشته باشند. حداقل تحصیلات در این رشته کارشناسی است و امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری در ایران وجود دارد. داشتن اطلاعات مناسب در زمینه تاریخ و جغرافیای ایران و کشور‌های همسایه برای دانشجویان این رشته ضروری است. باستان‌شناسان در همه مناطق آب و هوایی شامل کویر، کوهستان و مناطق بارانی به بررسی و اکتشاف می‌پردازند و پس از آن روزهای متمادی در آزمایشگاه‌های سرپوشیده درباره آثار کشف شده پژوهش می‌کنند. امروزه افرادی که آن را انـتـخاب می‌کنند، به عنوان محقق شناخته خواهند شد. 

باستان‌شناسان می‌توانند نوع تمدن و قدمت تمدن مناطق را با توجه به اشیاء کشف شده تخمین زده و در نتیجه زندگی در زمان‌های گذشته را برای دیگران در مناطق مختلف بازسازی نمایند. وظیفه باستان‌شناسان فقط یافتن یک آثار باستانی نیست و باید بتوانند پس از کشف، با استفاده از مواد آزمایشگاهی آن‌ها را تمیز کرده و جهت ترمیم و تثبیت آن‌ها اقدام نمایند.

زمینه های مهارتی

افرادی که علاقه دارند رشته باستان شناسی را بخوانند باید از صبر بسیاری برخوردار باشند؛ زیرا کاوش بر روی وسایل قدیمی از مجموعه کارهای طاقت فرسا  است. به علاوه این افراد باید آدم‌های دقیق و جزئی‌نگری باشنــد تا در هـنگام انجام پروژه‌ها و عملیات‌های اکتشافی بتوانند بهترین نتیجه را بگیرند. داشتن مهارت‌های ارتباط کتبی با سایر حوزه‌ها و دانشمندان دیگر از مهم‌ترین توانایی‌هایی است که یک متقاضی ورود به رشته باستان‌شناسی می‌بایست دارا باشد.

زمینه های شغلی

فارغ‌التحصیلان این رشته مـی‌توانند در انواع سازمان‌های دولتی، خصوصی، موزه‌ها و اماکن تاریخی و حتی شرکت‌های خصوصی خود به فعالیت بپردازند.

ضرورت این حرفه 

روشن کردن گذشته هر جامعه از نظر اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی، بدون مراجعه به نظر باستان شناسان ، دشوار یا حتی غیر ممکن است. باستان شناسی با کشف راه حل هایی که انسان در گذشته برای مسائل گوناگون یافته بود به ما این امکان را می دهد که به کمک ابزار نوین کارامد‌ترین پاسخ ها را برای مسائل مشابه امروزی بیابیم.